Vẻ vang chặng đường 78 năm phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân

Tiếp đó vào ngày 10/9/1945, cũng chính Bộ trưởng Võ Nguyên Giáp ký Sắc lệnh số 27/SL, lập ra Sở Thuế quan và thuế gián thu, là cơ quan thuế chính thức đầu tiên của chính quyền nhà nước còn non trẻ. Đây cũng là mốc son đánh dấu sự ra đời của ngành Thuế Việt Nam. Để ghi nhận sự cống hiến và bề dày thành tích của ngành Thuế trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, ngày 6/8/2010, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1370/QĐ-TTg lấy ngày 10/9 hàng năm là “Ngày Truyền thống ngành Thuế Việt Nam”.

78 năm qua, hòa chung dòng chảy lịch sử hào hùng của dân tộc, ngành Thuế đã viết nên những trang sử vẻ vang cho đất nước.

ào những ngày đầu thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, dù quỹ ngân khố trung ương chỉ còn 1.250 nghìn đồng Đông Dương, thêm vào đó là yêu cầu chi cho nhiệm vụ an ninh, quốc phòng đòi hỏi cấp bách, song để ổn định đời sống nhân dân, Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ vẫn quyết định xoá bỏ thuế thân, bãi bỏ chế độ độc quyền muối, rượu, thuốc phiện… vốn là những chính sách nô dịch của chế độ thực dân-phong kiến để khuyến khích nhân dân tăng gia sản xuất. Các chủ trương, chính sách và biện pháp tài chính, tiền tệ đã khơi dậy lòng yêu nước, tinh thần độc lập, tự chủ và sự đóng góp của nhân dân. Theo đó, những sắc lệnh, nghị định về chính sách thuế, hệ thống tổ chức thuế được thực hiện nghiêm túc. Toàn dân đồng lòng tự nguyện đóng thuế để phục vụ kháng chiến với tinh thần tự hào của vị thế những người công dân thực sự được làm chủ đất nước, làm chủ cuộc đời mình. Do vậy, đóng thuế lúc này không chỉ có ý nghĩa là trách nhiệm, nghĩa vụ mà còn là thể hiện tình yêu nước sâu sắc:

“Lúa tháng năm kén tằm vàng óng
Hạt khô giòn đem đóng thuế nông
Thúng đầy anh gánh tôi gồng
Kĩu cà kĩu kịt qua sông qua đò
Lúa nhiều chiến thắng càng to
Đồn Tây càng đổ câu hò lại vang
Đóng nhanh nhanh khắp xóm làng
Em thách thôn chàng nộp đủ nộp mau
Thóc vàng muôn hạt như nhau
Chớ mang thóc lép qua cầu gió bay
Thóc lép bay thẹn tay sàng sẩy
Chúng bạn cười vai quẩy thêm đau
Nắng nhiều sớm nở hoa cau
Đóng nhanh lúa tốt càng mau thắng thù”
(ca dao)

Cũng trong cuộc kháng chiến chống Pháp, nhiều cán bộ phụng sự cho sự nghiệp thu ngân sách đã hy sinh khi thực hiện nhiệm vụ, trong đó, có cả những người nổi tiếng - như nhà văn Nam Cao. Tháng 11/1951, nhà văn Nam Cao tham gia đoàn công tác vận động thuế nông nghiệp ở Liên khu Ba. Trên đường đi, không may ông bị rơi vào ổ phục kích của quân Pháp, bị bắt và bị sát hại.  Hay như trong những năm 1951-1953, thực hiện sắc lệnh thuế nông nghiệp của Chính phủ, ngay tại những địa phương là “vùng tề”, vùng “cài răng lược” giữa ta và địch, các cán bộ ngành thuế vẫn không quản ngại nguy hiểm, giải thích cho người dân hiểu về chính sách thuế nông nghiệp và vận động người dân đóng thuế ủng hộ kháng chiến.

Có thể kể ra tấm gương anh hùng Nguyễn Thị Chiên (Kiến Xương, Thái Bình), trong vụ thuế nông nghiệp, chị đã thức 30 đêm liền để tuyên truyền, giải thích từng nhà, từng người về chính sách thuế nông nghiệp. Khi người dân đã hiểu thì đều cảm động và hăng hái tham gia đóng thuế. Chính nhờ sự nỗ lực không ngừng nghỉ và cả những hy sinh xương máu đó của những người làm công tác thuế mà số thu NSNN đã đáp ứng được nhu cầu cấp bách, quan trọng của chính quyền cách mạng và tiếp sức cho cuộc kháng chiến chống Pháp đi đến thắng lợi.

Sau 1954, trong những năm cả nước tiến hành đồng thời hai nhiệm vụ chiến lược vừa xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, vừa đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (1966-1975), ngành Thuế đã cùng cấp uỷ, chính quyền các địa phương phát động phong trào “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, “Tất cả vì miền Nam ruột thịt”... Đồng thời, tham mưu cho Đảng, Nhà nước nhiều giải pháp thuế phù hợp áp dụng cho hai miền Bắc, Nam. Ở miền Bắc, sau khi tổ chức bộ máy được cải tiến theo Nghị định 61/CP ngày 20/3/1974 của Hội đồng Chính phủ, ngành Thuế đề ra chính sách, tổ chức quản lý thu phù hợp có hiệu quả rõ rệt, với tổng thu ngân sách thời kỳ 1966-1970 tăng gấp 2 lần so với thời kỳ 1961-1965; thời kỳ 1971-175 tăng gấp 2,7 lần so với thời kỳ 1961-1965. Ở miền Nam, chính quyền Cách mạng Lâm thời thực hiện chính sách động viên hợp lý như: “Đảm phụ nuôi quân”, “Đảm phụ nông nghiệp”, “Đảm phụ công thương nghiệp”...

Đó là thời kỳ mà:

“Quê ta hạt thóc chia ba
Phần vào tiền tuyến, phần ra công trường
Một phần dành lại hậu phương
Ðể đánh thắng giặc, tình thương thêm dầy”
(ca dao)

Những nỗ lực không mệt mỏi đó của biết bao thế hệ cán bộ ngành Thuế đã góp phần tạo ra nguồn lực tài chính dồi dào và quan trọng để giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Sau khi đất nước thống nhất, ngành Thuế hoạt động với một bộ máy thống nhất từ Trung ương đến địa phương. Từ đó đến nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước và trực tiếp của Bộ Tài chính, được sự ủng hộ, giúp đỡ của nhân dân và cộng đồng DN, lớp lớp các thế hệ cán bộ công chức, viên chức ngành Thuế đã không ngừng phấn đấu, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao, góp phần quan trọng vào công cuộc xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Hiện nay, Việt Nam đang hội nhập sâu, rộng với khu vực và thế giới, điều này đem đến những thời cơ, thuận lợi, song cũng tạo ra không ít áp lực, thách thức cho ngành Thuế, khi vừa phải đảm bảo nguồn thu ngân sách, vừa phải đáp ứng với các thông lệ và cam kết quốc tế. Trong bối cảnh đó, ngành Thuế tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách thuế gắn với cơ cấu lại thu NSNN theo hướng bao quát toàn bộ các nguồn thu, mở rộng cơ sở thu, nhất là nguồn thu mới, theo thông lệ quốc tế… hướng tới một hệ thống thuế đồng bộ, có cơ cấu bền vững, bảo đảm huy động hợp lý các nguồn lực cho NSNN, góp phần tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi.

Cùng với đó, tiến tới xây dựng ngành Thuế hiện đại, tinh gọn, hiệu quả, ngành Thuế đang đẩy mạnh công tác quản lý thuế minh bạch, chuyên nghiệp, ứng dụng công nghệ thông tin, đơn giản hóa thu tục và giảm chi phí cho người dân với 3 trụ cột cơ bản trong công tác quản lý thuế là: (i) thể chế quản lý thuế đầy đủ, đồng bộ, hiện đại, hội nhập; (ii) nguồn nhân lực chuyên nghiệp, liêm chính, đổi mới và (iii) công nghệ thông tin hiện đại, tích hợp, đáp ứng yêu cầu quản lý thuế trong bối cảnh kinh tế số.

Đặc biệt, ngành Thuế hiện nay nhấn mạnh đến việc lấy người dân làm trung tâm và lấy mức độ hài lòng của người dân là một trong những tiêu chí để “đo” tính hiệu quả của chính sách. Đây là tính nhân văn trong hoạt động quản lý thuế mà không phải quốc gia, thể chế nào cũng có được. Cụ thể, ngành Thuế phấn đấu đến năm 2025, mức độ hài lòng của người nộp thuế với sự phục vụ của cơ quan thuế đạt tối thiểu 90%; tỷ lệ hỗ trợ người nộp thuế được thực hiện qua phương thức điện tử đạt tối thiểu 70%; tỷ lệ hồ sơ đăng ký thuế được cơ quan thuế giải quyết trực tuyến mức độ 3 và 4 trên tổng số hồ sơ nhận được đạt tối thiểu 80%; tỷ lệ khai thuế, nộp thuế, hoàn thuế, miễn, giảm thuế bằng phương thức điện tử của người nộp thuế là DN, tổ chức đạt tối thiểu 98%, của cá nhân đạt tối thiểu 85%; tỷ lệ hồ sơ hoàn thuế, miễn, giảm thuế của người nộp thuế được cơ quan thuế giải quyết và trả kết quả đúng hạn đạt tối thiểu 98%. Đây vừa là nhiệm vụ quan trọng, vừa là trách nhiệm nặng nề của ngành Thuế. Song, như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng căn dặn: “thu thuế, phải thu được cả lòng dân”, với sự đoàn kết và nỗ lực không mệt mỏi, cùng với sự đồng thuận và ủng hộ của người dân, ngành Thuế chắc chắn sẽ đạt được những mục tiêu đã đề ra. Bởi suy cho cùng, nhiệm vụ và mục đích cuối cùng của hoạt động thuế cũng là phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân.

Lưu Thủy