Top 10 Công ty uy tín ngành Thực phẩm-Đồ uống năm 2023

3 động lực tăng trưởng

Theo khảo sát của Vietnam Report, do nguy cơ suy thoái kinh tế ảnh hưởng tới sức mua của người tiêu dùng, tỷ lệ DN ghi nhận tăng doanh thu cũng giảm theo (từ năm 2022 đến năm 2023 giảm 3,9%). Đáng chú ý, tỷ lệ DN ghi nhận giảm lợi nhuận (41,7%) lớn hơn đáng kể tỷ lệ DN giảm doanh thu (33,3%), cho thấy không ít DN có doanh thu tăng trưởng nhưng lợi nhuận lại không như kỳ vọng. Điều này cùng với dấu hiệu phục hồi chậm của chỉ số IIP được ghi nhận từ cuối quý II, khiến ngành F&B khó đạt được sự tăng trưởng bứt phá, mà chủ yếu dựa trên ba động lực.

Thứ nhất, mặt bằng lãi suất giảm sau những nỗ lực của Chính phủ qua bốn lần liên tiếp giảm lãi suất điều hành. Đến tháng 8/2023, lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại giảm từ 2,0% - 4,0% so với đầu năm, Ngân hàng Nhà nước đang nỗ lực hạ mặt bằng lãi suất nhưng với mức giảm chậm hơn. Mặt bằng lãi suất giảm giúp DN F&B giảm chi phí vốn vay và tăng khả năng tiếp cận vốn, đẩy mạnh hoạt động sản xuất và phát triển các kênh phân phối.

Thứ hai, lượng khách quốc tế tăng mạnh tạo cơ hội lớn cho ngành F&B. Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, lượng khách quốc tế 8 tháng năm 2023 tăng 5,4 lần so với cùng kỳ năm trước, tương đương 69,2% so với cùng kỳ năm 2019 (thời kỳ trước đại dịch Covid-19). Nhiều dấu hiệu cho thấy lượng khách quốc tế đang trong quá trình phục hồi, góp phần quan trọng vào tăng trưởng của ngành F&B trong thời gian tới.

Thứ ba, xu hướng chuyển dịch từ các kênh truyền thống sang hiện đại tiếp tục là một trong những động lực tăng trưởng cho các DN trong ngành. Khảo sát người tiêu dùng của Vietnam Report chỉ ra rằng, phần lớn người tiêu dùng tại các TP lớn mua sắm thực phẩm-đồ uống qua các kênh hiện đại như: siêu thị, trung tâm thương mại (87,1%), online (88,7%) và cửa hàng tiện lợi (59,1%).

Chưa thể tăng trưởng bứt phá nhưng sẽ cải thiện

Đánh giá triển vọng ngành F&B thời gian tới, phần lớn DN cho rằng thị trường F&B sẽ lạc quan hơn so với những tháng đầu năm. Tuy nhiên, tỷ lệ này giảm rất nhiều so với năm trước (từ 94,4% xuống 61,6%). Tín hiệu lạc quan về sự cải thiện của ngành F&B trong thời gian tới còn đến từ tình hình tài chính của người tiêu dùng. Khảo sát người tiêu dùng ngành F&B năm 2023 của Vietnam Report cho thấy, có tới 57,0% người tiêu dùng cho rằng thu nhập gia đình họ sẽ cải thiện một chút và 30,6% cải thiện rất nhiều trong 12 tháng tới. Vietnam Report cũng cho rằng, bất chấp tình hình kinh tế xã hội hiện nay, là ngành hàng thiết yếu, F&B vẫn còn nhiều dư địa cho sự phát triển. Dự báo mức tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) của Mordor Intelligence Inc. đối với ngành dịch vụ ăn uống của Việt Nam tương đối khả quan và có thể lên tới 8,5% trong giai đoạn 2022-2027.

Tuy nhiên, trước cú sốc về thu nhập do suy thoái kinh tế đầu năm 2023, xu hướng của người tiêu dùng cũng thay đổi như lựa chọn sản phẩm giảm giá (46,8%), chuyển sang sản phẩm giá thấp hơn (39,8%), lựa chọn nơi có giá bán thấp hơn (37,1%)… Việt Nam có cơ cấu dân số trẻ, thu nhập và tích lũy càng nhạy cảm với tình hình phát triển kinh tế xã hội. Khi có khó khăn, tâm lý nhiều người tiêu dùng không còn lạc quan, họ thường lựa chọn các mặt hàng phù hợp hơn, ưu tiên chi phí hơn. Do đó, tình hình khó khăn sẽ là cơ hội cho sự phát triển của những mặt hàng có giá cả phải chăng, đây được coi là một xu hướng tiêu dùng mới. Trả lời về vấn đề này, đại diện một số DN trong ngành cho biết, trong bối cảnh sức mua yếu do cú sốc liên quan đến thu nhập của người tiêu dùng, các sản phẩm mới cần giảm giá thành thông qua hạ thấp giá vốn hàng bán. Để làm được điều đó, các tính năng, công dụng của sản phẩm cần đề cao tính chuyên biệt. Các chuyên gia tham gia khảo sát cũng nhận định đây là giai đoạn tăng trưởng lớn cho các mặt hàng nội địa với giá thành thấp hơn hàng hóa nhập khẩu.

Bên cạnh yếu tố giá cả, các yếu tố liên quan tới chất lượng và thương hiệu sản phẩm được đề cao. Xếp trên giá bán, chất lượng và tính an toàn của sản phẩm là yếu tố tiên quyết trong lựa chọn tiêu dùng với tỷ lệ bình chọn 95,7%, yếu tố này dần được người tiêu dùng đề cao hơn khi tỷ lệ lựa chọn trong năm 2021 và 2022 lần lượt là 51,3% và 74,5%. Yếu tố nhận diện thương hiệu từ thiết kế bao bì bắt mắt không còn nằm trong top 6 ưu tiên lựa chọn thương hiệu F&B, thay vào đó là sự lựa chọn các sản phẩm có bao bì thân thiện với môi trường, có thể tái sử dụng hoặc dễ phân hủy. Những lo ngại về chi phí cho bao bì xanh được giảm bớt, có 66,7% người tiêu dùng sẵn sàng chi trả một phần và 32,3% hoàn toàn sẵn sàng chi trả cho những chi phí liên quan tới bảo vệ môi trường của sản phẩm. Đây là cơ sở cho nhận định xu hướng tiêu dùng xanh nở rộ trong thời gian tới của ngành F&B.

Cùng sự phát triển của các kênh phân phối hiện đại (cửa hàng tiện lợi, siêu thị, trung tâm thương mại) và thương mại điện tử, phương thức thanh toán góp phần quan trọng vào trải nghiệm mua sắm. Hiện nay, người tiêu dùng ngày càng hạn chế sử dụng tiền mặt trong mua sắm nói chung, đặc biệt là người tiêu dùng trẻ tuổi (Gen Y và Gen Z). Đây là nhóm có vai trò quan trọng trong việc định hình thị trường, thúc đẩy sự đổi mới, vì vậy, xu hướng tiêu dùng của nhóm người tiêu dùng này là cơ sở cho những chiến lược dài hạn của DN. Theo khảo sát người tiêu dùng của Vietnam Report được thực hiện trong tháng 8/2023 cho thấy tỷ lệ thanh toán bằng tiền mặt của nhóm người tiêu dùng trẻ rất thấp đối với ngành hàng thực phẩm, ngoại trừ sữa và sản phẩm từ sữa. Tỷ lệ trên cũng liên quan lớn tới việc phân bổ các kênh mua sắm, ngành thực phẩm có tỷ lệ mua sắm qua kênh hiện đại nhiều hơn ngành đồ uống.

Tính chung trong lĩnh vực F&B, thanh toán qua thẻ ngân hàng và ví điện tử được giới trẻ sử dụng phổ biến hơn hẳn. Các phương thức này cho thấy rõ tính tiện lợi, nhanh chóng và an toàn cho người tiêu dùng khi tỷ lệ người sử dụng internet tăng lên đến mức 75% dân số, 97% người trưởng thành có smartphone. Trong thời gian tới, phương thức thanh toán có thể chuyển biến khi Google Wallet và Apple Pay đồng loạt cho phép sử dụng tại Việt Nam. So với thanh toán qua ví điện tử, chuyển khoản, mã QR, phương thức thanh toán một chạm này giữ nguyên ưu điểm chỉ cần sử dụng thiết bị thông minh, nhưng vượt trội hơn do không yêu cầu kết nối Internet. Do đó, nhằm nâng cao trải nghiệm khách hàng, DN cần đa dạng hơn nữa trong phương thức thanh toán.

Ngoài ra, khảo sát còn cho thấy, nổi bật nhất trong top 10 chiến lược ưu tiên của DN F&B chính là tính linh hoạt. Trong bối cảnh thị trường cạnh tranh và luôn thay đổi, tính linh hoạt giúp DN ứng phó tốt hơn. Khả năng tùy chỉnh/điều chỉnh trong cung ứng sản phẩm phù hợp thị hiếu, dịch vụ sau bán hàng chu đáo, đề cao giá trị cốt lõi của DN là chìa khóa để tăng trưởng trong điều kiện kinh tế xã hội khó khăn hiện nay.

Minh Đức