Khẩn trương hoàn thiện Nghị định hướng dẫn thực hiện thuế tối thiểu toàn cầu

Việc áp dụng thuế TNDN bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu là bước đi quan trọng nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam, tạo mức độ tin tưởng giữa các tập đoàn đa quốc gia tiếp tục đầu tư và mở rộng đầu tư tại Việt Nam. Vì thế, Bộ Tài chính đã giao Tổng cục Thuế chủ trì nghiên cứu đánh giá tác động, tham khảo kinh nghiệm quốc tế để xây dựng chính sách thuế tối thiểu toàn cầu (TTTC) triển khai tại Việt Nam. Việc áp dụng thuế TTTC là điều kiện cần thiết góp phần tăng nguồn thu cho NSNN từ phần thu thuế bổ sung và tăng cường hội nhập, cải cách hệ thống thuế phù hợp với thông lệ quốc tế.

Theo Vụ trưởng Vụ chính sách Tổng cục Thuế Lưu Đức Huy, Việt Nam sẽ triển khai Quy định tổng hợp thu nhập chịu thuế tối thiểu (IIR) áp dụng đối với các tập đoàn của Việt Nam có đầu tư ra nước ngoài và Quy định thuế tối thiểu bổ sung nội địa đạt chuẩn (QDMTT) áp dụng đối với các tập đoàn đa quốc gia có hoạt động sản xuất kinh doanh tại Việt Nam. Dự thảo Nghị định quy định chi tiết NQ 107 gồm 5 chương và 41 điều đang được đang được khẩn trương triển khai xây dựng và lấy ý kiến của DN và các công ty tư vấn, kiểm toán lớn, bảo đảm đầy đủ căn cứ pháp lý, và tạo thuận lợi trong quá trình triển khai thực hiện.

Dự thảo quy định rõ, đối tượng nộp thuế là đơn vị hợp thành của tập đoàn đa quốc gia có doanh thu trong báo cáo tài chính hợp nhất của công ty mẹ tối cao ít nhất 2 trong 4 năm liền kề trước năm tài chính tương đương 750 triệu euro (EU) trở lên). Thuế suất thực tế tại Việt Nam được tính cho mỗi năm tài chính và được xác định theo công thức: 

Về ngưỡng loại trừ tối thiểu, số thuế TNDN bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn sẽ được xác định bằng 0 trong một năm tài chính, nếu đơn vị hợp thành, hoặc tập hợp các đơn vị hợp thành của các tập đoàn đa quốc gia trong năm tài chính liên quan đáp ứng đồng thời các điều kiện: có doanh thu bình quân theo quy định về thuế TTTC tại Việt Nam dưới 10 triệu EUR; có thu nhập bình quân theo quy định về thuế TTTC tại Việt Nam dưới 1 triệu EUR hoặc lỗ.

Về kê khai nộp thuế, dự thảo nghị định cũng quy định rõ: đối với quy định về thuế TNDN bổ sung tối thiểu đạt chuẩn, thời hạn nộp tờ khai thông tin theo quy định về thuế TTTC, tờ khai thuế TNDN bổ sung kèm theo bản thuyết minh giải trình chênh lệch khác biệt giữa các chuẩn mực kế toán tài chính và thời hạn nộp thuế TNDN bổ sung chậm nhất là 12 tháng sau ngày kết thúc năm tài chính.

Đối với quy định về tổng hợp thu nhập chịu thuế tối thiểu, thời hạn nộp tờ khai thông tin theo quy định về thuế TTTC, tờ khai thuế TNDN bổ sung kèm theo bản thuyết minh giải trình chênh lệch do khác biệt giữa các chuẩn mực kế toán tài chính và thời hạn nộp thuế TNDN bổ sung chậm nhất là 18 tháng sau ngày kết thúc năm tài chính đối với năm đầu tiên tập đoàn đa quốc gia thuộc đối tượng áp dụng; các năm tiếp theo, thời hạn chậm nhất là 15 tháng sau ngày kết thúc năm tài chính.

Việc xác định đơn vị hợp thành kê khai, nộp thuế được quy định như sau: tập đoàn đa quốc gia có 1 đơn vị hợp thành tại Việt Nam, thì đơn vị hợp thành đó thực hiện nộp tờ khai và nộp thuế TNDN bổ sung theo quy định về thuế TTTC. Tập đoàn đa quốc gia có nhiều hơn 1 đơn vị hợp thành tại Việt Nam, thì trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày kết thúc năm tài chính, tập đoàn đa quốc gia có văn bản thông báo chỉ định một trong những đơn vị hợp thành tại Việt Nam nộp tờ khai và nộp thuế TNDN bổ sung của tập đoàn theo quy định về thế TTTC. Trường hợp hết thời hạn 30 ngày kể từ ngày kết thúc năm tài chính, tập đoàn đa quốc gia không thông báo chỉ định đơn vị hợp thành tại Việt Nam nộp tờ khai và nộp thuế, thì trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày hết thời hạn phải thông báo, cơ quan thuế chỉ định đơn vị hợp thành tại Việt Nam nộp tờ khai và nộp thuế. Khi có sự kiện dẫn đến việc thay đổi đơn vị hợp thành nộp tờ khai và nộp thuế, thì trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày phát sinh sự kiện, tập đoàn đa quốc gia có trách nhiệm thông báo cho cơ quan thuế. Quá thời hạn nêu trên mà tập đoàn đa quốc gia không thông báo thì trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày có thông tin, cơ quan thuế thông báo chỉ định đơn vị hợp thành phải nộp tờ khai và nộp thuế.

Số thuế TNDN bổ sung theo quy định về thế TTTC được nộp vào ngân sách trung ương. Tỷ giá ngoại tệ để xác định ngưỡng doanh thu, thu nhập quy định tại các Điều 2, 4, 5 và 6 của NQ 107 là trung bình tỷ giá trung tâm của tháng 12 năm liền kề trước năm phát sinh doanh thu, thu nhập được tham chiếu do Ngân hàng Nhà nước công bố.

Dự thảo nghị định cũng quy định chi tiết về giảm trừ trách nhiệm về hành vi vi phạm hành chính. Theo đó, trong giai đoạn chuyển tiếp, không xử phạt vi phạm hành chính về thuế đối với hành vi vi phạm về khai và nộp tờ khai thông tin theo quy định về thuế TTTC và tờ khai thuế TNDN bổ sung kèm theo bản thuyết minh giải trình chênh lệch do khác biệt giữa các chuẩn mực kế toán tài chính.

Theo kế hoạch từ 1/3 đến 30/8/2024, Tổng cục Thuế sẽ lấy ý kiến các bộ, ngành, các cơ quan, hiệp hội đối với dự thảo Nghị định quy định chi tiết NQ 107. Đồng thời nghiên cứu, giải trình, tiếp thu ý kiến thẩm định để chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo. Đầu tháng 9/2024, Bộ Tài chính sẽ trình Chính phủ để các đơn vị chức năng của Văn phòng Chính phủ lấy ý kiến các thành viên Chính phủ và trình Chính phủ ký ban hành.

Trung Kiên